เป็นเวลากว่า 50 ปีแล้วที่ฟลูออไรด์ได้ยกระดับสุขภาพฟันของนอร์เวย์ไปสู่อีกระดับหนึ่ง
ฟลูออไรด์เป็นแร่ธาตุที่อยู่ในรูปของแข็ง
หากได้รับในปริมาณมาก ฟลูออไรด์อาจเป็นพิษได้ นักข่าวใน The Atlantic เขียนว่าเธอหยุดใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์แล้ว
เธอได้เริ่มใช้ยาสีฟันชนิดใหม่ ประกอบด้วยสารไฮดรอกซีอะพาไทต์ เทียบกับฟลูออไรด์เป็นอย่างไร? และเราทุกคนควรพิจารณาเรื่องนี้ – เพื่อสุขภาพของเราหรือไม่?
“พูดถึงเรื่องนี้มากขึ้นเรื่อยๆ”
ที่ Nordic Institute of Dental Materials (NIOM) นักวิจัยมักได้รับคำถามจากผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพช่องปากเกี่ยวกับทางเลือกนี้แทนยาสีฟันฟลูออไรด์ ตามที่ศาสตราจารย์และนักวิจัยอาวุโส Aida Mulic กล่าว
Julie Marie Haabeth Brox สังเกตเห็นความสนใจเพิ่มขึ้นเช่นกัน เธอเป็นนักวิจัยระดับปริญญาเอกที่สถาบันชีววิทยาช่องปากแห่งมหาวิทยาลัยออสโล
“มีการพูดถึงเรื่องนี้มากขึ้นเรื่อยๆ โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่คิดนอกกรอบเล็กน้อย” บร็อกซ์กล่าว
แร่ธาตุนั้นเหมือนกับแร่ธาตุที่ประกอบขึ้นเป็นเคลือบฟันของเรา ไฮดรอกซีอะพาไทต์ประกอบด้วยแร่ธาตุสองชนิด: แคลเซียมคาร์บอเนตและแคลเซียมฟอสเฟต
แร่ประกอบด้วยผลึกเล็กๆ ระบบปริซึมและแท่งที่ซับซ้อนทำให้การเคลือบฟันเป็นวัสดุที่แข็งที่สุดในร่างกาย Mulic อธิบาย
แม้จะมีความแข็งแรง แต่เคลือบฟันก็มีจุดอ่อนที่สำคัญประการหนึ่ง
เคลือบฟันแตกตัว
กรดเป็นศัตรูตัวฉกาจที่สุดของเคลือบฟัน กรดผลิตโดยแบคทีเรียเมื่อเรากินน้ำตาล และยังถูกส่งผ่านอาหารและเครื่องดื่มโดยตรง เช่น โซดา
กรดทำให้แร่ธาตุในเคลือบฟันเริ่มสลายตัว
โครงสร้างผลึกอ่อนตัวลงและไม่สม่ำเสมอมากขึ้น เมื่อเวลาผ่านไปมันจะบางลง
และนี่คือที่มาของฟลูออไรด์
เรารู้มากเกี่ยวกับฟลูออไรด์
“ฟลูออไรด์มีผลในการป้องกันฟันผุได้ดีมาก” Mulic กล่าว
ฟลูออไรด์จับกับคริสตัล พูดง่ายๆ ก็คือทำให้โครงสร้างผลึกแข็งแรงขึ้นและทนทานต่อกรดมากขึ้น ป้องกันไม่ให้พังง่าย
“ข้อดีของฟลูออไรด์คือเรารู้ความเข้มข้นที่แน่นอนเพื่อให้ได้ผลสูงสุดและมีผลข้างเคียงน้อยที่สุด” Mulic กล่าว
ฟลูออไรด์มีการใช้กันอย่างแพร่หลายมานานหลายทศวรรษ ในประเทศนอร์เวย์ วิธีนี้กลายเป็นเรื่องปกติในปี พ.ศ. 2514 ซึ่งถือเป็นการพัฒนาอย่างมหัศจรรย์ด้านสุขภาพฟัน
อย่างไรก็ตาม ยังมีไฮดรอกซีอะพาไทต์อีกมากมายที่เราไม่รู้
“ผลลัพธ์ที่คาดหวัง”
แนวคิดเบื้องหลังยาสีฟันไฮดรอกซีอะพาไทต์นั้นคล้ายคลึงกับแนวคิดของฟลูออไรด์
การวิจัยแสดงให้เห็นผลลัพธ์ที่น่าหวัง ตามข้อมูลของ Mulic
ผลการศึกษาพบว่าการแปรงฟันด้วยยาสีฟันประเภทนี้จะทำให้ผลึกไฮดรอกซีอะพาไทต์ใหม่เกาะติดกับเคลือบฟันได้ พวกเขาซ่อมแซมความเสียหายเล็กน้อยในโครงสร้าง
Brox อธิบายว่าไฮดรอกซีอะพาไทต์ละลายอย่างรวดเร็วในน้ำลาย และปล่อยแคลเซียมจำนวนมากออกมา สิ่งนี้ทำให้เคลือบฟันสามารถดูดซับผลึกใหม่เข้าสู่เครือข่ายได้
“สิ่งนี้มีแนวโน้มดีและดูเหมือนว่าจะมีผลในการป้องกันฟันผุที่ดี” Mulic กล่าว
อย่างไรก็ตาม เธอยังคงไม่แน่ใจเกี่ยวกับมูลค่าโดยรวมของมัน
อัตราโพรงต่ำในนอร์เวย์
“เราต้องการทางเลือกนี้หรือไม่เมื่อเรารู้ว่าฟลูออไรด์มีประสิทธิผล” เธอถาม
Mulic แสดงความกังวลเกี่ยวกับการตลาดที่อาจทำให้ผู้คนไม่เชื่อฟลูออไรด์มากขึ้น
“มีสื่อจำนวนมากที่มักเน้นย้ำถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากฟลูออไรด์” บร็อกซ์ชี้ให้เห็น
เธออ้างถึงกรณีที่มีชื่อเสียงในสหรัฐอเมริกา ซึ่งทางการพบข้อบ่งชี้ว่าเด็กในรัฐที่มีระดับฟลูออไรด์ในน้ำดื่มสูงอาจมีไอคิวต่ำกว่าเล็กน้อย
นอร์เวย์เพิ่งสั่งห้ามการใช้สารประกอบฟลูออริเนตในขี้ผึ้งสำหรับเล่นสกี สิ่งนี้ทำให้ผู้คนเกิดคำถามถึงความปลอดภัยของการใส่ฟลูออไรด์ในปาก Brox กล่าว
การเป็นพิษต้องใช้ปริมาณมากเกินจริง
ทั้ง Brox และ Mulic เน้นย้ำว่าฟลูออไรด์ไม่เป็นพิษหรือเป็นอันตรายต่อความเข้มข้นที่พบในยาสีฟัน ยาเม็ด และน้ำยาบ้วนปาก แนะนำให้ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมฟลูออไรด์นอกเหนือจากยาสีฟันสำหรับผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อฟันผุเป็นพิเศษเท่านั้น
กล่าวคือ เด็กที่ได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปในระหว่างการพัฒนาฟันอาจทำให้เกิดจุดขาวบนฟันได้
“ในนอร์เวย์ ปัญหานี้เกิดขึ้นไม่บ่อยนัก” Mulic กล่าว
ฟลูออไรด์ไม่ได้ถูกเติมลงในน้ำดื่มในประเทศนอร์เวย์ ด้วยเหตุนี้ การบริโภคฟลูออไรด์มากเกินไปจึงเป็นเรื่องยากตราบใดที่ปฏิบัติตามปริมาณที่แนะนำในผลิตภัณฑ์ เธออธิบาย
นอกจากนี้ยังไม่มีรายงานการเป็นพิษเรื้อรังจากการสัมผัสสารในระดับที่เป็นอันตรายในระยะยาว เธอกล่าวว่ามันจะต้องมีปริมาณมากจนเกินจริง
ทางเลือกที่ดีที่อาจเกิดขึ้น
ฟลูออไรด์ยังสามารถซ่อมแซมความเสียหายเล็กๆ น้อยๆ และการสึกหรอบนเคลือบฟันได้ Mulic อธิบาย
อย่างไรก็ตาม ไฮดรอกซีอะพาไทต์ดูเหมือนจะมีประโยชน์บางอย่างที่ฟลูออไรด์ไม่มี
“ผลการศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าไฮดรอกซีอะพาไทต์ช่วยลดการก่อตัวของคราบจุลินทรีย์ ส่วนงานวิจัยอื่นๆ แนะนำว่าไฮดรอกซีอะพาไทต์มีผลทำให้ฟันขาวขึ้น ทำให้ฟันสว่างขึ้นเล็กน้อย คุณสมบัติเหล่านี้ไม่มีอยู่ในฟลูออไรด์” เธอกล่าว
Brox เสริมว่ายาสีฟันฟลูออไรด์ไวท์เทนนิ่งบางชนิดในท้องตลาดปัจจุบันมีสารกัดกร่อนที่ทำให้เคลือบฟันสึกกร่อน
แม้ว่า Mulic จะไม่ต่อต้านไฮดรอกซีอะพาไทต์ แต่เธอก็เน้นย้ำถึงความจำเป็นในการวิจัยเพิ่มเติม
ฟลูออไรด์ยังคงเป็นคำแนะนำยอดนิยม
“ฉันเชื่อว่ายาสีฟันนี้สามารถแนะนำได้สำหรับผู้ที่กังวลเกี่ยวกับฟลูออไรด์ มันอาจจะเป็นทางเลือกที่ดีและน่าจะดีกว่าไม่มีอะไรเลย” Mulic กล่าว
“อย่างไรก็ตาม คำแนะนำของฉันยังคงแปรงฟันวันละสองครั้งเป็นเวลาสองนาทีด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์” เธอกล่าวเสริม
Brox สนใจที่จะทำการวิจัยของตนเองเกี่ยวกับทางเลือกที่ดีแทนฟลูออไรด์ จนถึงตอนนี้ เธอเชื่อว่าความรู้เกี่ยวกับไฮดรอกซีอะพาไทต์ยังมีจำกัดเกินไป
“ไฮดรอกซีอะพาไทต์อาจเป็นสิ่งที่เรากำลังมองหา แต่เราจำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมเพื่อสนับสนุนมัน” เธอกล่าว
ปัจจุบันไม่มีสารที่สามารถทดแทนฟลูออไรด์ได้ Brox เน้นย้ำ
ผลิตภัณฑ์แรกที่ได้รับการอนุมัติในยุโรป
ในบรรดาทันตแพทย์นั้น ไฮดรอกซีอะพาไทต์ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด Brox กล่าว อย่างไรก็ตาม มีบางสิ่งที่สำคัญเกิดขึ้นในเดือนมีนาคม 2023 ซึ่งอาจเปลี่ยนแปลงเรื่องนี้
ยาสีฟันที่มีนาโนไฮดรอกซีอะพาไทต์ตัวแรกได้รับการอนุมัติในยุโรป สิ่งนี้ได้รับการตัดสินใจโดยคณะกรรมการวิทยาศาสตร์ว่าด้วยความปลอดภัยของผู้บริโภค (SCCS) ซึ่งเป็นคณะกรรมการอิสระที่ใช้เวลาหลายปีในการอนุมัติผลิตภัณฑ์ ยาสีฟันผลิตโดยบริษัท FLUIDINOVA
“พวกมันผลิตไฮดรอกซีอะพาไทต์ในรูปแบบที่ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าทำงานได้ดีที่สุด” Brox กล่าว
สิ่งนี้เกี่ยวข้องกับนาโนคริสตัล ดังนั้นคำว่านาโนไฮดรอกซีอะพาไทต์ นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้รับการรับรองในตลาด
สิ่งเหล่านี้อาจมีผลึกขนาดใหญ่กว่า ซึ่งการวิจัยแสดงให้เห็นว่ามีประสิทธิภาพน้อยกว่า Brox กล่าว
–
แปลโดย อาเล็ตต์ บียอร์ดาล เยลเลสวิค
อ่านบทความนี้ฉบับภาษานอร์เวย์ที่ forskning.no